Stopaj Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Stopaj Nedir, gelir ya da kurumlar vergisine bağlı olan her kazanç için geçerli olan, kaynaktan kesinti olarak ta tanımlanan, bir vergilendirme şeklidir. Stopaj oranı nasıl belirlenir? Sorusu düşünüldüğünde bazı kriterlere göre değiştiği görülecektir. Bunlar; kazanç türü ve oranına göre kesinti miktarının değişmesi, beyan edilme şekli ve ödeme periyotlarının farklılıkları olarak açıklanabilir. Kolay bir örnekle açıklamak gerekirse; Bir kişi bir meslek hizmeti karşılığı ödeme yaparken, Gelir Vergisi Kanunu doğrultusunda bir kesinti yapar. Bu kesinti işi yapan kişi adına vergi dairesine işi yaptıran ve parayı veren kişi tarafından ödenir. Bu ödemeye stopaj vergisi ödemesi denmektedir. Stopaj vergisi ödemeleri beyanname verilmesi sıklığına göre farklı periyotlarda ödenebilmektedir. Bu sıklıkta yapılan işe ve türüne göre değişebilmektedir.

Stopaj Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Stopaj yüzdesi kişi ya da kurumun kazancına göre değişiklik gösterir. Stopaj nasıl hesaplanır sorusunun cevabı da temelde stopaj oranına göredir. Kişi ya da kurumların yaptıkları alım satım işleminden doğan stopaj kesintisini hesaplamak için stopaj vergi oranlarını bilmeleri gerekir. Bu oran Gelir Vergisi Kanunu’nda yazmaktadır. Farklı durumlara göre stopaj oranlarını şu şekilde sıralamak mümkündür;

• İşverenlerin ödemesi gereken ücret ödemeleri için artan oranlı vergi dilimi söz konusudur. Bu durumda da oranlar; %20, %27, %35 olmaktadır.
• Kiracıların sorumlu olduğu kira stopaj oranı ise %20’dir.
• Hizmet alan kişilerin ödemesi gereken sari inşaat alanları için belirlenen stopaj yüzdesi ise %3’tür.
• Yine hizmet alan kişilerin ödediği serbest meslek çalışanlarına yapılan stopaj oranı ise %20’dir.

Stopaj hesaplama brüt kazanç üzerinden hesaplanacaktır. Her zaman net kazanç hesaplanamayacaktır. Örnekle açıklamak gerekirse; Bir kişiye 5.000 TL bütçeye iş yaptırıldığında, kanunda yazan miktarda yani %20 stopaj ödemesi olmak durumundadır. Bu durumda hizmet verene ödeme net 4.000 TL olacaktır. 1.000 TL ise stopaj kesintisi olarak vergi dairesine ödenecektir. Başka bir örnek daha verirsek; Kira sözleşmesinde kira bedelinin brüt mü net mi olduğu mutlaka belirtilmelidir. Çünkü sözleşmede kira net 4.000 TL gözüküyorsa stopaj vergisi belirlenmesi için 4.000TL, 0.8’e bölünerek, brüt kira bedeli belirlecektir. O da bu rakamlar doğrultusunda 5.000 TL olur. Bu durumda da stopaj miktarı 1.000 TL olacaktır. Kiracı 4.000 TL’yi mal sahibine 1.000 TL’yi de vergi dairesine ödemek durumdadır. Kira ödemelerinde 2 durum önemlidir. İşyeri kira ödemelerinde stopaj kiracı tarafından, konut amaçlı kiralamalarda ise stopaj vergisi uygulaması yoktur.

Stopaj Ne Zaman Ödenir?

Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen ve her yıl başında düzenlenen takvime göre belli tarihlerde stopaj vergileri ödenecektir. Ancak birçok kritere göre farklı tarihlere göre dağılmıştır. Peki stopaj vergisi ne zaman ödenir? Şimdi de bu konunun detaylarına girelim.

İş sözleşmesine bağlı olarak ödeme yapma durumu olan vergi mükellefi kişi ya da kurumlar aylık ya da 3 ayda bir şeklinde stopaj vergilerini öderler. Ayrıca ödeme tarihi ise aylık olduğunda ilgili ödemeyi takip eden 26. güne kadar, 3 aylık ödemelerde ise üçüncü ayın ilgili ödemesini takip eden 26. güne kadar stopaj vergisi ödemesi muhtasar beyannamesi ile beraber ödenecektir. Diğer bir durum ise yıllık gelir vergisi beyannamesi verilen kurumlardır. Bu beyanda belirtilen stopaj ödemesi her yıl için Mart ve Temmuz aylarında ikiye bölünerek ödenecektir. Kira stopajları ise her yıl Mart ayında ödenecektir. Ayrıca beyan da edilecektir.