Kısaca mortgage sisteminin ne olduğundan bahsedeceksek konut edindirme finansmanı diyebiliriz. Türkçe anlam karşılığı olarak tutulu satış, ipotekli satış yada rehinli satış anlamına gelen Mortgage sisteminin çalışma prensibi; satın alınmak istenen bir malın güvence olarak gösterilerek, bu sistemi sunan finans kuruluşları tarafından ödünç alınan parayla sayın alınması ve bu paranın belirlenen vade süresince geri ödemesinin yapılmasına dayalıdır.
Tutulu satış veya rehinli satış anlamına gelen mortgage genellikle taşınmaz satın alımlarında tercih edilen sistemdir. Buna göre konut alımlarında kullanılan kredi tutarı geri ödeme süreçleri boyunca finansman desteği sağlayan bankalar tarafından taşınmaza el koyma haklarını saklı tutarak kendilerini ve müşterilerini güvence altına almaktadırlar. Mortgage Sistemi tüm dünya tarafından uygulanan taşınmaz alım sistemidir.
5582 sayılı Mortgage Yasası olarak bilinen “Konut Finanman Sistemi Hakkında Kanun” 2007 yılında kabul edilmesiyle ülkemizde de uygulanan bir sistem haline gelmiştir. Bu sistem ülkemizde talepçileri tarafından “kira öder gibi ev sahibi olma” olarak algılanarak buna göre talep görmektedir. Mortgage sistemine göre ödemesi yapılan vade süresi biten kredinin sonunda evin üzerindeki ipotek kaldırılır.
İçindekiler
Mortgage Sisteminin Konut Alımında Sağladığı Şartlar
Mortgage Sisteminde vade oranları kredi kullanan müşterilerine göre daha uzun süreye yayılmakta 5 ila 30 yıl arasına yayılmaktadır. Mortgage bankalarla anlaşma sağlamaktadır. Bankadan bankaya farklılık gösteren anlaşmalara göre, satın almak adına krediye başvurulan ev için ilk olarak Gayrimenkul Değerlendirme Uzmanları tarafından ev değeri belirlenir.
Belirlenen evin tutarına göre bankalar taksit tutarı, vade ve faiz oranı belirlerler. Belirlenen tutara banka masrafı olarak taşınmazın vade sonuna kadar konuta koyduğu rehinin ücreti, toplam masraf tutarı, geri ödeme tutarı ve yıllık maliyet oranına göre ödeme planı çıkartılmaktadır.
Cari Hesap Programı Ne İşime Yarar?
Mortgage Sistemi için İstenen Evraklar ve Şartlar
Mortgage sistemiyle anlaşmalı bankalar, evi ekspertiz ettirdikten sonra eksperin belirlediği ev değerinin %80’ine kadar kredi imkanı sağlamaktadır. Yani bankaların istemiş olduğu peşinat tutarı; ekspertizlerin belirlediği ev değerinin %20’si tutarındadır.
Ev satın almak için başvurusu alınan evlerin Mortgage uygun olması gerekmektedir. Bu uygunluk beklentisi Mortgage ve bankaların kendilerini garantiye aldıkları bir yöntemdir. Uygunluğun sağlanması için evin eksiksiz şekilde tapusuna, kat irtifakına, iskanına, kat mülkiyetine sahip olması gerekmektedir. Ayrıca bankalar evlerin deprem sigortası yaptırılmasını talep etmektedir.
Evin değerinin belirlenmesinin ardından belgelerinin eksiksiz olması halinde krediye kabul çıkması için krediye başvuru yapan kişinin kredi vadelerini karşılayabilecek düzeyde olmasına ve kredi notunun yeterli olmasına dikkat edilir.
Başvuru için
- İkametgah belgesi,
- Nüfus cüzdanı,
- Başvuran serbest meslek sahibi ise:
— Vergi levhası,
— Son 3 döneme ait bilanço ve gelir tablosu,
— Ticaret sicil gazetesi ya da oda sicil kaydı belgesi, - Başvuran ücretli çalışan ise:
— SGK sicil numarasını içeren son aya ilişkin kaşeli ve imzalı bordro ya da antetli kağıda yazılmış kaşeli ve imzalı Gelir Yazısı,
— 3 aylık SGK dökümü,
— Çalıştığı şirkete ait imza sirküleri,